Egzama (atopik dermatit), ciltte kaşıntı, kızarıklık ve kurulukla seyreden kronik bir inflamatuar hastalıktır.

Egzama Nedenleri ve Tetikleyicileri Araştırması

Cilt üzerinde yaşayan bakteri, mantar, virüs ve diğer mikroorganizmaların tümü — topluca "cilt mikrobiyomu" olarak adlandırılır — egzama gelişiminde rol oynayabilir. Normalde cilt mikrobiyomu, enfeksiyonu ve su kaybını önleme gibi sağlıklı işlevleri destekler. Araştırmacılar, egzamalı bireylerin cilt mikrobiyom bileşiminin sağlıklı bireylere göre çok farklı olduğunu bulmuşlardır. Özellikle egzamalı kişilerin cildinde, sağlıklı cildi destekleyen mikroorganizmaların oranı daha düşüktür. Bazı araştırmalar, bozulmuş bir cilt mikrobiyomunun egzama gelişiminden önce geldiğini öne sürse de, tüm çalışmalarda bu sonuç görülmemiştir. Bu nedenle, cilt mikrobiyomundaki değişikliklerin egzamanın anormal bağışıklık fonksiyonunun ve hasarlı cilt bariyerinin bir nedeni mi yoksa sonucu mu olduğu henüz netlik kazanmamıştır.

Egzama Tetikleyicileri

Pek çok çevresel madde ve özellik, egzamayı kötüleştirebilir. Bu tetikleyiciler kişiden kişiye değişir ve şunları içerebilir:

• Polen
• Küf
• Toz akarları
• Hayvanlar
• Soğuk ve kuru hava
• İnfluenza (grip) dahil olmak üzere solunum yolu virüsleri
• Orman yangınları, otomobiller ve bazı fabrikalardan çıkan dumanlar
• Bazı kimyasallar, özellikle parfümler ve boyalar
• Yün gibi sert kumaşlar

Ayrıca, stres gibi duygusal faktörler de egzama alevlenmelerini tetikleyebilir. Gıda alerjisi olan kişilerde bazı yiyecekler de egzama belirtilerini kötüleştirebilir.

Egzama türleri

Atopik Dermatit

Atopik dermatit (aynı zamanda atopik egzama da denir), en yaygın egzama türüdür ve genellikle çocuklukta başlar.
Atopik dermatitte (atopik egzama olarak da adlandırılır), bağışıklık sisteminiz aşırı aktif ve potansiyel alerjenlere karşı yüksek derecede hassastır.
Bu durumun, cildinizi veya bağışıklık hücrelerinizi etkileyen çevresel faktörler veya gen mutasyonları gibi çeşitli etkenlerin birleşiminden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Atopik dermatitte yaygın görülen bir mutasyon, filaggrin adı verilen belirli bir cilt proteininin düzgün çalışmamasına neden olabilir.
Bu durum, cilt bariyerinin işlevsiz hale gelmesine, dolayısıyla nem kaybına (ve kuruluğa) daha yatkın olmasına yol açar.
Sonuç olarak, mikroorganizmaların ve zararlı maddelerin cilt üzerinden geçişi kolaylaşır.
Ancak, her atopik egzama hastasında bu filaggrin mutasyonu bulunmaz; çünkü bu hastalığın, her biri farklı temel nedenlere sahip çeşitli alt tipleri vardır.

Kontakt Dermatit

Kontakt dermatitin iki ana türü vardır: alerjik ve irritan.
Her iki tür de benzer egzama belirtileri gösterir, ancak nedenleri farklıdır.

Alerjik türde, cildiniz bir alerjene (genellikle zararsız bir maddeye) karşı hassastır ve bağışıklık sisteminiz bu alerjeni, toksik bir istilacıyla karıştırarak saldırıya geçer.
Bu tepki sonucunda cildinizde döküntü oluşur.

Amerika Birleşik Devletleri'nde en yaygın alerjik kontakt egzama türü zehirli sarmaşık bitkisine temasla oluşur.
Diğer yaygın temas alerjenleri arasında şunlar bulunur:

• Nikel
• Metal alaşımları
• Parfümler
• Lanolin (yün yağı)
• Uçucu yağlar
• Cilt ve saç bakım ürünlerindeki bazı maddeler (örneğin koruyucu olarak kullanılan parabenler ve kimyasal güneş kremlerinde yaygın olan benzofenonlar).

İrritan kontakt egzamada ise, genellikle bir kimyasal madde gibi bir tahriş edici madde, cildinizin dış katmanına zarar verir ve bağışıklık sisteminiz bu hasarı onarmaya çalışır.
Belirtilerinizin hafif ya da şiddetli olması, cildinizin tahriş edici maddeyle ne kadar süre temas ettiği ve maddenin ne kadar güçlü ve yoğun olduğu gibi faktörlere bağlıdır.

Seboreik Dermatit

Seboreik dermatit, saçlı deriyi etkileyen ve genellikle kepek olarak adlandırılan bir egzama türüdür.
Seboreik egzaması olan kişilerde, sağlıklı ciltte (egzama olmasa bile) doğal olarak bulunan Malassezia adlı maya türünden daha yüksek miktarda bulunma eğilimi vardır.
Bu maya, cildinizdeki sebum (yağ bezleriniz tarafından cildinizi nemli tutmak için üretilen yağlı madde) içindeki yağlardan beslenir.

Seboreik dermatitin tam olarak neyin neden olduğu henüz tam olarak belirlenememiştir ve bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Ancak, araştırmacılar seboreik dermatit riskini artırabilecek bazı faktörler tespit etmiştir. Bunlar arasında:

• Genetik yatkınlık
• Bağışıklık sisteminin baskılanması (örneğin HIV/AIDS veya diğer sağlık durumları)
• Cilt bariyerinin işlevsiz olması ve
• Bazı ilaçların kullanımı yer almaktadır.

Ayrıca, stres ile soğuk ve kuru hava da semptomların kötüleşmesine (alevlenmesine) yol açabilir.

Dishidrotik Dermatit

Dishidrotik egzama (dishidrozis olarak da adlandırılır), avuç içlerinde, parmaklarda, ayak tabanlarında ve ayak parmaklarında küçük su dolu kabarcıklar oluşmasına neden olur.

Özellikle halihazırda atopik egzama, alerjik kontakt dermatit, mantar enfeksiyonları veya hiperhidrozis (aşırı terleme durumu) varsa, dishidrotik dermatit geliştirmeye yatkın olabilirsiniz.
Bu durumu kötüleştirebilecek tetikleyici faktörler arasında soğuk, kuru hava ve nikel alaşımlarıyla temas (diş telleri ve bazı takılar gibi) bulunur.

Numuler Dermatit

Numuler dermatit —aynı zamanda diskoid egzama veya numuler egzama olarak da adlandırılır— çok sayıda küçük, yuvarlak döküntü veya yara şeklinde ortaya çıkar.

Numuler dermatit özellikle yakın zamanda yaralanmış bölgelerde daha sık görülür.
Bu durum; alerjenlere hassasiyet, cilt kuruluğu, meme implantları, kuru ortamlarda bulunmak ve bazı ilaçları (belirli antiviral ilaçlar ve akne ilaçları gibi) kullanmak gibi faktörlerle ilişkilendirilmiştir.
Ayrıca, uzun sıcak duşlar gibi cildin doğal nem dengesini bozan durumlar belirtileri daha da kötüleştirebilir.

Staz Dermatit

Staz dermatiti, genellikle bacaklarda sıvı birikimi olan bölgelerde meydana gelen inflamasyondur.
Toplardamarlardaki yüksek kan basıncı (venöz hipertansiyon) ve buna bağlı zayıf kan akışı, staz dermatitine yol açabilir.
Venöz hipertansiyon, damarların kanı kalbe geri pompalamakta zorlandığı durumlarda gelişir.
Bacaklardaki fazla basınç, cilt değişikliklerine ve beyaz kan hücresi aktivitesinde artışa neden olabilir.

Toplardamarlarda kötü kan akışı (kronik venöz yetmezlik) ve varisli damarlar staz dermatiti riskini artırır.
Bu bacak sorunları için diğer risk faktörleri arasında obezite, aile öyküsü ve bacak toplardamarlarında daha önce oluşmuş pıhtılar (derin ven trombozu) bulunur.

Asteatotik Dermatit

Asteatotik dermatit —aynı zamanda egzama craquelé veya kserozis olarak da bilinir— kaşıntılı, kuru ve pul pul dökülen bir cilt durumudur.
Bu hastalık, cilt bariyerinden su kaybı nedeniyle oluşur.

Asteatotik dermatit en çok yaşlı yetişkinlerde görülür, çünkü yaşlanan cilt bariyeri daha kolay nem kaybeder ve daha az sebum ve ter üretir.
Belirtiler, ayrıca soğuk ve kuru ortamlarda ve cildi doğal yağlarından arındıran deterjanlara sık maruz kalma durumlarında da kötüleşebilir.

Kaynaklar:https://www.niaid.nih.gov/diseases-conditions/eczema-causes-and-triggers

https://www.health.com/causes-of-eczema-7964059?utm_source=chatgpt.com