İsilik
İsilik Nedir?
İsilik, aşırı terleme sonucu ter bezlerinden cilt yüzeyine giden kanalların tıkanmasına bağlı ciltte küçük, kaşıntılı, kırmızı renkte döküntü ve kabartılarla karakterize lekelerdir. Genellikle bebekler, çocuklar ve çok terleyen kişilerde görülen bir rahatsızlık olan isilik, vücut çok terlediği zamanlarda aşırı ısındığı için tahriş meydana gelen bölgelerde acı ve kaşıntılı kabarıklıklar meydana getirir. Bu durumun sebebi ise terin vücuttan dışarı çıkamamasıdır. Nemli ve sıcak havalarda çok fazla terleyen kişilerin ter bezlerinden çıkan kanallar tıkanır. Bu tıkanma sonucunda şişlik, kaşıntılı kabarıklık ve döküntüler ortaya çıkar.
İsilik Çeşitleri Nelerdir?
İsilikte ter bezlerindeki tıkanıklık sonucu üretilen ter vücudun dışına çıkamaz ve kanalın tıkalı olduğu seviyeye bağlı olarak cildin bir tabakasında hapsolmuş halde kalır. İsilik, tıkanıklık düzeyine göre miliarya kristalina, miliarya rubra ve miliarya püstüloza olmak üzere 3 farklı klinik tabloda ortaya çıkar.
Miliarya kristalina
Miliarya kristalina adı verilen form, sıcak iklimlerde oldukça sık görülür. Yenidoğan döneminde erişkinlere göre daha yaygın şekilde ortaya çıkan miliarya kristalina, yüzeysel, berrak, su damlasına benzeyen 1-3 mm çaplı, sıklıkla herhangi bir yakınmaya neden olmayan, nadiren kaşıntı yapabilen kabarıklıklar şeklinde kendisini gösterir. Döküntüler genellikle baş, boyun ve gövde yerleşimlidir. Sayıları yüzlerce olabilen bu lezyonlar kendiliğinden açılıp kabuklanabilir ve iz bırakmadan iyileşir.
Miliarya rubra
İsilik çeşitlerinden olan miliarya rubrada, ter bezlerinin orta kısmında tıkanıklık izlenir ve dolayısıyla döküntüler kristalina formuna göre biraz daha derindir. Genellikle vücudun kapalı bölümlerinde kırmızı, hepsi birbirine benzeyen, kaşıntılı, yanma batma izlenebilen, 1-3 mm çaplı kabarıklıklar şeklinde görülür. Benzer şekilde çocuklarda özellikle obez bireylerde ve şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olanlarda daha sık görülür.
Miliarya püstüloza
Miliarya püstülozada ise sivilce benzeri iltihaplı kabarıklıklar görülür. Derinin daha derin katmanlarındaki ter bezlerinin kanallarının tıkanmasından kaynaklanır ve kaşıntılı da olabilir.
İsilik Neden Olur?
Tıbben miliara olarak da bilinen isilik, terin derinin altında kalması ve vücuttan dışarı çıkamaması sonucu meydana gelir. Özellikle sıcak ve nemli havalarda vücudun kendini soğutabilmek için aşırı terlemesi sonucu terin yüzeye çıktığı dar kanallar tıkanır ve kişinin vücudunda kaşıntılı kabarıklık, şişlik ve döküntülere neden olan isilik denen durum yaşanır.
Ter bezlerindeki bu tıkanmayı sıcak ve nemli havalar tetikleyebileceği gibi, terin emilmesine izin vermeyen deriyi sıkan ve sentetik kıyafet kullanımı ve yüksek ateş gibi aşırı terlemeye neden olan durumlar tetikleyebilir. Bunlarla birlikte isiliğe neden olan faktörler arasında bazı ilaçların kullanımı, fazla kilo, uzun süre yatmak zorunda kalmak, yoğun şekilde yapılan egzersizler ve fiziksel aktivite de gösterilir.
İsiliğe neden olan durumlar genel olarak şöyledir:
- Sıcak ve nemli havalar
- Cildi sıkan dar kıyafetler
- Yüksek ateş
- Bazı ilaçların kullanımı
- Obezite
- Uzun süre hareketsiz yatmak
- Fiziksel aktivite ve aşırı egzersiz
- Aşırı terleme (hiperhidroz)
- Regl dönemi ve hormon değişimleri